“Giữ hay bỏ xét tuyển đại học bằng học bạ THPT”: Không nên tiếp cận theo cách cực đoan

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến về việc bỏ hình thức xét tuyển đại học bằng học bạ. Đề xuất này lập tức tạo nên nhiều tranh luận, khi không ít phụ huynh, học sinh lo ngại cơ hội vào đại học bị thu hẹp, trong khi các trường cũng băn khoăn về tính công bằng và cách thức tuyển sinh thay thế.

Cánh cửa cơ hội hay lo ngại bất công?

Xét tuyển đại học bằng học bạ từng được xem là giải pháp mở rộng cơ hội vào đại học, giảm áp lực thi cử cho học sinh. Nhưng thực tế hiện nay, nhiều trường đại học top đầu dần rút khỏi phương thức này, trong khi các trường top dưới vẫn dành phần lớn chỉ tiêu.

Tại Hội nghị Giáo dục đại học năm 2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã gửi phiếu khảo sát tới hơn 200 trường đại học, học viện để lấy ý kiến về việc có nên duy trì hình thức xét học bạ trong thời gian tới.

Động thái này lập tức tạo ra tranh luận. Nhiều phụ huynh phản ánh tình trạng “chạy điểm”, học thêm để làm đẹp học bạ, khiến phương thức này bị nghi ngờ về tính công bằng. Phụ huynh Đặng Hạnh kể câu chuyện của con gái mình: “Học kỳ I, môn Văn con đạt 9,1; học kỳ II: 8,6 nhưng cả năm lại 7,6. Trong khi nhiều bạn khác học yếu hơn thì toàn trên 8 phẩy. Em chỉ biết động viên con rằng thế hệ sau này có thể không còn xét học bạ nữa. Không có điều kiện học thêm thì các con rõ ràng thiệt thòi”.

Năm 2025 có 17 phương thức xét tuyển, trong đó, 42,4% dùng xét học bạ THPT
 

Tại một diễn đàn của phụ huynh, chị N.H chia sẻ: “Họp phụ huynh đầu năm, giáo viên nói luôn là các con đăng ký học thêm ở trung tâm do thầy cô trong trường dạy, thì học bạ sẽ đẹp hơn. Vậy công bằng ở đâu? Nên bỏ càng sớm càng tốt”. Người khác bày tỏ thất vọng: “Lỡ bỏ tiền ra chạy điểm rồi, nếu đến phút 90 lại bỏ học bạ thì phụ huynh khổ nhất”.

Ở chiều ngược lại, cũng có ý kiến cho rằng học bạ vẫn là công cụ đánh giá hợp lý nếu được sử dụng đúng cách. Một phụ huynh phân tích: “Học bạ đi xuyên cả quá trình học, công bằng hay không phụ thuộc vào giáo viên. Nếu giáo viên được luân phiên chấm thì sẽ khách quan hơn. Không nên thi quá nhiều, vừa tốn kém vừa gây áp lực cho học sinh”.

Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, năm 2025 có 17 phương thức xét tuyển được các cơ sở giáo dục đại học sử dụng. Trong đó, 42,4% dùng xét học bạ THPT, 39,1% xét điểm thi tốt nghiệp THPT, còn lại là các phương thức khác chiếm 18,5%.

Trong mùa tuyển sinh năm nay, việc nhiều trường đại học lớn đã “nói không” với học bạ, cho thấy xu hướng chuyển dịch sang các hình thức có độ tin cậy cao hơn. Hoặc có trường vẫn dùng học bạ nhưng kèm điều kiện bổ sung như: chứng chỉ quốc tế hoặc kỳ thi đánh giá riêng.

Giữ hay bỏ: cần đánh giá toàn diện

“Đã đến lúc cần nhìn nhận một cách toàn diện: có nên tiếp tục xét tuyển học bạ THPT trong thời gian tới hay không. Việc xét tuyển bằng học bạ đã được áp dụng trong nhiều năm, nhưng cần được đánh giá lại để đảm bảo phù hợp với mục tiêu hiện đại hóa giáo dục và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực theo Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị”. GS Nguyễn Tiến Thảo - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GD&ĐT)

Nhiều chuyên gia cho rằng, không nên loại bỏ vội vàng, mà cần cơ chế kiểm soát chặt chẽ để vừa đảm bảo công bằng, vừa giảm áp lực thi cử.

Xét học bạ không chỉ Việt Nam áp dụng, mà nhiều nước đã triển khai. Tùy từng ngành, từng trường có thể đặt điều kiện bổ sung để đảm bảo chất lượng.

Hiện chưa có đánh giá nào cho thấy sinh viên trúng tuyển theo học bạ yếu hơn các phương thức khác.

PGS-TS Bùi Hoài Thắng - Trưởng Phòng Đào tạo Trường ĐH Bách khoa (ĐHQG TPHCM), cho rằng không nên tiếp cận vấn đề “giữ hay bỏ phương thức xét tuyển bằng điểm học bạ THPT” một cách cực đoan trong kỳ tuyển sinh năm 2026. Ông lý giải, phần lớn các trường đại học trên thế giới hiện nay đều tuyển sinh dựa trên quá trình học tập thực tế của học sinh, kết hợp với một số dữ liệu chuẩn hóa như kỳ thi SAT, ACT...

Nếu toàn bộ kết quả học tập và nỗ lực của học sinh trong suốt thời gian học phổ thông không được xem xét như một phần thể hiện năng lực học đại học, thì sẽ làm giảm động lực học tập. Hệ quả là học sinh sẽ có xu hướng học lệch và chỉ tập trung vào luyện thi.

Theo thầy Vũ Khắc Ngọc - chuyên gia giáo dục, không nên loại bỏ vội vàng. Bởi học bạ phản ánh cả quá trình học tập, không thể nói 5-6 học kỳ kém chính xác hơn một kỳ thi. Việc duy trì xét học bạ giúp giảm áp lực và tạo cơ hội cho những em có quá trình học tập ổn định nhưng không giỏi thi cử. Tuy nhiên, cần kết hợp với ngưỡng đầu vào, tổ hợp môn phù hợp hoặc chứng chỉ bổ sung.

Một vị Hiệu trưởng Trường THPT ở Hà Nội cảnh báo, bỏ xét học bạ không chỉ là thu hẹp một phương thức tuyển sinh, mà còn dễ dẫn tới hệ lụy lâu dài. Kỳ thi tốt nghiệp THPT ngày càng khó và phân hóa cao. Nếu chỉ dựa vào một kỳ thi, học sinh trung bình khá sẽ mất cơ hội, buộc phải lao vào ôn luyện căng thẳng, tốn kém. Trong khi đó, xét học bạ giúp giảm áp lực, ghi nhận nỗ lực của học sinh trong suốt ba năm.

Ở góc nhìn khác, TS Lê Viết Khuyến - Phó Chủ tịch Hiệp hội Các trường Đại học, Cao đẳng Việt Nam cho rằng, điểm thi tốt nghiệp THPT vẫn đáng tin cậy hơn, bởi đây là phương thức ít bị chi phối bởi các yếu tố chủ quan. Ở những quốc gia có hệ thống kiểm định chất lượng chặt chẽ và nền nếp học đường nghiêm túc, học bạ có thể trở thành căn cứ tin cậy thay thế kỳ thi. Nhưng với điều kiện hiện nay ở Việt Nam, điểm thi tốt nghiệp vẫn phản ánh trung thực năng lực của học sinh hơn.

Ông Khuyến phân tích, tình trạng “xin - cho” điểm vẫn còn khá phổ biến; việc giáo viên nới thêm vài điểm để làm đẹp học bạ cho học sinh không phải chuyện hiếm. Thêm vào đó, sự khác biệt trong cách chấm điểm, đánh giá giữa các địa phương khiến học bạ thiếu tính đồng nhất, chưa đủ cơ sở để làm thước đo năng lực.

“Chính vì vậy, nếu dùng học bạ để xét tuyển thì khó bảo đảm công bằng và khách quan. Trong khi đó, kỳ thi tốt nghiệp THPT do Bộ GD&ĐT tổ chức vẫn là một trong những căn cứ đáng tin cậy nhất để các trường đại học, cao đẳng dựa vào khi tuyển sinh”, TS Khuyến nhấn mạnh.

Tranh luận về việc giữ hay bỏ xét tuyển học bạ cho thấy yêu cầu cấp thiết là bảo đảm công bằng và minh bạch trong tuyển sinh. Dù lựa chọn thế nào, điều quan trọng hơn cả vẫn là cải tiến chất lượng dạy - học và hệ thống đánh giá, để mọi học sinh đều có cơ hội công bằng bước vào đại học.

Theo VOV

Link: https://vov.vn/xa-hoi/giu-hay-bo-xet-tuyen-dai-hoc-bang-hoc-ba-thpt-khong-nen-tiep-can-theo-cach-cuc-doan-post1232103.vov

Xem nhiều nhất

Tổng Bí thư Tô Lâm: Hành động theo phương châm '5 vững', xây dựng quân đội trong tình hình mới

Tin trong nước 1 ngày trước

Tổng Bí thư Tô Lâm, Bí thư Quân uỷ Trung ương phát biểu - Ảnh: TTXVN Tổng Bí thư Tô Lâm, Bí thư Quân ủy Trung ương chủ trì hội nghị.Dự hội nghị có Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương.Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng điều hành hội nghị.Các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Trần Cẩm Tú, Thường trực Ban Bí thư; Lê Minh Hưng, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương; Phan Đình Trạc, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương; Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an; Đại tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; các đồng chí: Bí thư Trung ương Đảng, Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các ban Đảng Trung ương; các đồng chí Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Ủy viên Quân ủy Trung ương, lãnh đạo Bộ Quốc phòng, thủ trưởng các cơ quan chức năng, đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng tham dự Hội nghị.Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu - Ảnh: TTXVN Trong năm 2025, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã thực hiện tốt chức năng tham mưu chiến lược về quân sự, quốc phòng và phát huy tốt vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, tăng cường sức mạnh quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc; luôn giữ thế chủ động, xử lý khôn khéo, linh hoạt các tình huống, không để bị động bất ngờ.Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã triển khai nhiều chủ trương, giải pháp nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội, trọng tâm là các giải pháp xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, gắn bó máu thịt với nhân dân; nâng cao chất lượng huấn luyện, giáo dục đào tạo; quyết liệt triển khai chủ trương điều chỉnh tổ chức lực lượng tinh, gọn, mạnh, tiếp tục sắp xếp tổ chức quân sự địa phương đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; triển khai hiệu quả công tác hậu cần, kỹ thuật, công nghiệp quốc phòng và các mặt công tác khác. Quân đội là lực lượng chủ yếu tổ chức thành công các ngày lễ lớn của đất nước trong năm. Hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng là điểm sáng trong công tác quân sự, quốc phòng năm 2025, đạt nhiều dấu ấn nổi bật, thực sự là một trong những trụ cột của đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân. Công tác xây dựng Đảng bộ Quân đội tiếp tục đạt nhiều kết quả quan trọng trên tất cả các mặt; tổ chức thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XII, thực sự “Mẫu mực, tiêu biểu về bản lĩnh, trí tuệ và đổi mới”.Tổng Bí thư nhấn mạnh, tiếp tục xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh”, hiện đại" - Ảnh: TTXVN Phát biểu kết luận, Tổng Bí thư Tô Lâm, Bí thư Quân ủy Trung ương khẳng định, năm 2025, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, trực tiếp là Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng toàn quân đã thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh. Toàn quân có quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, hoàn thành tốt các nhiệm vụ, trong đó có nhiều nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc.Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, năm 2026 là năm có ý nghĩa rất quan trọng - năm đầu tiên toàn Đảng, toàn dân và toàn quân triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng với một khối lượng công việc lớn để hiện thực hóa các quyết sách quan trọng; tổ chức cuộc bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031. Đây cũng là năm đầu tiên thực hiện chủ trương xây dựng Quân đội hiện đại và nền quốc phòng toàn dân hiện đại. Phương hướng nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và xây dựng Đảng bộ Quân đội năm 2026 đã cụ thể hóa các chủ trương mà Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XII quyết nghị, trong đó xác định chủ đề năm 2026 là: “quyết tâm nghiên cứu, sản xuất vũ khí trang bị tiên tiến, hiện đại”, thể hiện tinh thần quyết liệt của Quân ủy Trung ương trong việc đưa ngay nghị quyết vào cuộc sống.Tổng Bí thư yêu cầu Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng quán triệt và triển khai hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng và các nghị quyết chiến lược quan trọng của Bộ Chính trị. Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và toàn quân phải làm gương, làm mẫu, làm hiệu quả, làm thực chất, thể hiện vai trò tiên phong, dẫn dắt trong việc quán triệt và triển khai thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng. Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu - Ảnh: TTXVN Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tiếp tục thực hiện tốt chức năng tham mưu chiến lược với Đảng, Nhà nước về quân sự, quốc phòng và phát huy vai trò nòng cốt trong sự nghiệp quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Trong đó, nâng cao năng lực nghiên cứu dự báo chiến lược, kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước các đối sách thích hợp để xử lý thắng lợi các tình huống, tuyệt đối không để bị động bất ngờ; tiếp tục nghiên cứu, tham mưu ban hành các nghị quyết, chỉ thị, kết luận, luật, pháp lệnh, đề án, dự án về quân sự, quốc phòng; nghiên cứu, đề xuất nội hàm và chủ trương, giải pháp xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, hiện đại; tiếp tục thực hiện tốt hơn nữa cơ chế phối hợp giữa Bộ Quốc phòng với các ban, bộ, ngành, địa phương trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân; đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động nhân dân để phát huy khối đoàn kết toàn dân trong sự nghiệp quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc.Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng lãnh đạo, chỉ đạo tiến hành tốt công tác tư tưởng của Đảng trong Quân đội. Trọng tâm là tiến hành tốt công tác giáo dục chính trị, xây dựng nhân tố chính trị, tinh thần vững chắc cho bộ đội, bảo đảm trong bất kỳ hoàn cảnh nào, Quân đội cũng tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; xung kích, đi đầu trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ, góp phần phát huy giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới.Tổng Bí thư nhấn mạnh, tiếp tục xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh”, hiện đại; nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; bảo đảm tốt hậu cần, kỹ thuật cho các nhiệm vụ; nghiên cứu bổ sung, hoàn thiện và thúc đẩy thực hiện “Bộ tiêu chí xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam hiện đại trong tình hình mới”, bảo đảm cơ chế đồng bộ, lộ trình rõ ràng, bước đi vững chắc; đẩy mạnh đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; phát triển hệ sinh thái số, cơ sở dữ liệu, gắn với bảo mật và an toàn thông tin; triển khai đồng bộ và các giải pháp nâng cao chất lượng, huấn luyện, diễn tập, giáo dục và đào tạo, coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, theo hướng hiện đại; bảo đảm tốt hậu cần, kỹ thuật cho các nhiệm vụ theo phương thức hiện đại; đẩy mạnh tăng gia sản xuất, nâng cao đời sống, sức khỏe và điều kiện sinh hoạt, công tác, huấn luyện của bộ đội theo phương châm “thực túc, binh cường”.Đại tướng Phan Văn Giang, Uỷ viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân uỷ Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng phát biểu - Ảnh: TTXVN Tổng Bí thư chỉ rõ, tiếp tục mở rộng, nâng tầm hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng, trong đó, cần đặc biệt quan tâm tạo lập thế cân bằng chiến lược trong quan hệ với các đối tác, nhất là các nước lớn; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước, ngăn ngừa từ sớm, từ xa mọi nguy cơ chiến tranh, xung đột. Quân đội cần tham gia tích cực và có trách nhiệm các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, hỗ trợ nhân đạo, tìm kiếm cứu nạn, cứu trợ thảm họa, khắc phục hậu quả chiến tranh.Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng triển khai đồng bộ các giải pháp xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh toàn diện, mẫu mực, tiêu biểu, đặc biệt coi trọng triển khai hiệu quả chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài, xây dựng đội ngũ cán bộ Quân đội hiện đại; lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, cụ thể hóa và thực hiện có hiệu quả các Quy định về công tác cán bộ mà Bộ Chính trị đã ban hành; thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ trong công tác cán bộ; xây dựng đội ngũ cán bộ Quân đội thực sự vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ thời kỳ mới; chỉ đạo toàn quân tích cực tham gia chuẩn bị và tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, góp phần vào thành công của Đại hội.Tổng Bí thư Tô Lâm và các đại biểu - Ảnh: TTXVN Để toàn quân vững vàng bước vào kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc, Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị hành động theo phương châm 5 vững (đó là “chính trị vững - kỷ luật vững - công nghệ vững - nghệ thuật quân sự vững - đời sống bộ đội vững”). Tổng Bí thư Tô Lâm mong muốn mỗi cán bộ, chiến sĩ khắc ghi khẩu hiệu này, biến "5 vững" thành hành động hằng ngày, thành tiêu chí rèn luyện, thành thước đo kết quả xây dựng quân đội trong tình hình mới; tin tưởng năm 2026, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng sẽ lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và công tác xây dựng Đảng bộ, tạo tiền đề vững chắc để hiện thực hóa các mục tiêu, chủ trương, quyết sách mà Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XII đã đề ra.TTXVNLink: https://baotintuc.vn/chinh-tri/tong-bi-thu-to-lam-hanh-dong-theo-phuong-cham-5-vung-xay-dung-quan-doi-trong-tinh-hinh-moi-20251204130222560.htm